آیا چسبندگی رحم باعث نازایی می‌شود؟

ارتباط چسبندگی رحم و ناباروری

 یکی از دلایل نازایی در برخی از زنان عارضه چسبندگی رحم است. وضعیتی که معمولا در اثر ایجاد بافت اسکار پس از جراحی‌های رحمی یا عفونت‌های شدید به وجود می‌آید. این چسبندگی‌ها باعث چسبیدن دیواره‌های رحم به یکدیگر یا انسداد مسیر لوله‌های فالوپ شوند. در نتیجه امکان رسیدن تخمک‌ به داخل رحم و یا لانه گزینی صحیح مختل می‌شود. که در این روند به طور مستقیم بر روی باروری زن تاثیر می‌گذارد. 

نه تنها وجود چسبندگی، بلکه محل و ضخامت آن نیز نقش بسیار مهمی در بروز ناباروری ایفا می‌کند. چسبندگی‌هایی که ضخیم، وسیع و در نواحی حیاتی رحم مانند قسمت بالایی ایجاد شده باشند، احتمال بیشتری برای اختلال در باروری دارند. در مقابل، چسبندگی‌های سطحی یا محدود که در بخش‌های کم اهمیت‌تر رحم شکل می‌گیرند، ممکن است تاثیر چندانی بر توانایی باردار شدن نداشته باشند.

حتی در برخی زنان، با وجود وجود چسبندگی خفیف، بارداری طبیعی و موفق اتفاق می‌افتد؛ بنابراین تشخیص دقیق شدت و محل چسبندگی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

چگونه می‌توان از چسبندگی رحم و نازایی ناشی از آن جلوگیری کرد؟

 چسبندگی رحم یکی از عوامل قابل پیشگیری در نازایی است. به ویژه اگر اقدامات پزشکی با دقت و آگاهی انجام شود. در ادامه با مهم‌ترین راهکار‌های پیشگیری از این عارضه آشنا می‌شویم.

1. پرهیز از انجام جراحی‌های غیرضروری
   یکی از عوامل اصلی بروز چسبندگی رحم انجام جراحی‌هایی مانند کورتاژ است.پزشکان توصیه می‌کنند تنها در موارد کاملا ضروری از این روش استفاده شود. در بسیاری از موارد می‌شود از روش‌های جایگذین که آسیب کمتری به بافت داخلی رحم وارد می‌کنند استفاده کرد.
2. انتخاب روش‌های جراحی کم‌تهاجمی
   به‌جای انجام کورتاژ که ممکن است موجب آسیب به دیواره رحم شود، توصیه می‌شود از روش‌های جایگزین مانند هیستروسکوپی یا سونو هیستروسکوپی استفاده شود. این روش‌ها با هدایت تصویری انجام می‌شوند و پزشک می‌تواند محل موردنظر را به‌صورت دقیق مشاهده کرده و اقدام لازم را انجام دهد. در نتیجه، احتمال آسیب به بافت رحم به‌مراتب کمتر خواهد بود.
3.  استفاده از موانع فیزیکی پس از جراحی
   برای پیشگیری از چسبندگی مجدد بعد از جراحی‌های داخل رحمی، از ابزارهای خاصی استفاده می‌شود که دیواره‌های رحم را از هم جدا نگه می‌دارند. این ابزارها شامل IUD یا کاتتر فولی برای حفظ فضای رحم، بالون سیلیکونی داخل رحمی که شکل رحم را حفظ می‌کند، و همچنین ژل‌های ضد چسبندگی که با ایجاد یک لایه موقت بین بافت‌ها، از تشکیل بافت اسکار جلوگیری می‌کنند.
4.  هورمون‌درمانی جهت بازسازی آندومتر
   پس از اعمال جراحی داخل رحم، استفاده از داروهای هورمونی مانند استروژن خالص یا ترکیبی با پروژسترون می‌تواند به ترمیم سریع‌تر آندومتر کمک کند. این درمان معمولا برای مدت ۳ تا ۴ هفته تجویز می‌شود و باعث بازسازی سلول‌های اندومتر و پیشگیری از چسبندگی می‌گردد. 

درمان چسبندگی رحم حتی پس از بروز نازایی

در مواردی که چسبندگی رحم منجر به ناباروری شده باشد، همچنان امکان درمان وجود دارد. با تشخیص به‌موقع و انتخاب روش درمانی مناسب، بسیاری از زنان می‌توانند ناباروری ناشی از این عارضه را برطرف کنند.

موثرترین درمان برای چسبندگی رحم، جراحی هیستروسکوپی است. در این روش کم‌تهاجمی، پزشک با استفاده از ابزار دقیق، بافت‌های چسبنده را از داخل رحم جدا می‌کند. پس از عمل، برای جلوگیری از بازگشت چسبندگی، از وسایلی مانند بالن یا کاتتر داخل رحمی استفاده می‌شود. همچنین، تجویز داروهای هورمونی مانند استروژن به ترمیم لایه داخلی رحم کمک می‌کند.

چه افرادی بیشتر در معرض ناباروری ناشی از چسبندگی رحم هستند؟

 با وجود اینکه این عارضه می‌تواند برای هر فردی ایجاد شود. اما برخی از افراد به دلیل شرایط پزشکی یا سوابق درمانی خاص بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.  شناسایی این گروه‌های پرخطر نه‌تنها به تشخیص سریع‌تر کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر مانند ناباروری جلوگیری کند. در این بخش با افرادی آشنا می‌شویم که احتمال بیشتری برای ابتلا به چسبندگی رحم و ناباروری ناشی از آن دارند.

• زنانی با سابقه متعدد کورتاژ: زنانی که چندین مرتبه عمل کورتاژ قرار گرفته‌اند به ویژه پس از سقط جنین یا زایمان، بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
• زنانی که جراحی‌های داخل رحمی یا سزارین داشته‌اند: جراحی‌هایی مانند هیستروسکوپی، برداشتن فیبروم یا پولیپ، و زایمان سزارین می‌توانند به لایه آندومتر آسیب زده و زمینه‌ساز ایجاد چسبندگی و در نتیجه ناباروری شوند.
• زنان بالای 35 سال: با افزایش سن، توانایی بدن برای ترمیم آسیب‌های بافتی کاهش می‌یابد. همچنین، سابقه جراحی‌های بیشتر در زنان مسن‌تر، آن‌ها را مستعدتر به تشکیل چسبندگی رحمی و در نتیجه ناباروری می‌کند.            

نتیجه گیری

 چسبندگی رحم یکی از دلایل مهم نازایی ر میان زنان است که معمولا با تشخیص به موقع و درمان‌هایی مانند ستروسکوپی و هورمون‌درمانی، می‌توان عملکرد رحم را بهبود داد و شانس بارداری را افزایش داد. رعایت نکات پیشگیرانه و مراقبت‌های پس از جراحی، نقش مهمی در کاهش خطر عود این عارضه دارد.

چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن یکی از دلایل کمتر شناخته شده نازایی در زنان است که معمولاً پس از جراحی‌های رحمی یا عفونت‌های شدید ایجاد می‌شود. اگر برای بارداری تلاش می‌کنید اما نتیجه‌ای نگرفته‌اید، بررسی دقیق رحم توسط یک بهترین متخصص زنان می‌تواند نقش مهمی در تشخیص این مشکل و آغاز درمان موثر داشته باشد. همچنین اگر ساکن پایتخت هستید و به‌دنبال مشاوره تخصصی هستید، ما فهرستی از بهترین پزشک زنان در تهران را گردآوری کرده‌ایم تا با اطمینان بیشتری مسیر درمان را آغاز کنید.

سوالات متداول

•  آیا درمان چسبندگی رحم باعث کاهش درد و بهبود قاعدگی هم می‌شود؟

بله، برداشتن چسبندگی‌ها به بهبود جریان قاعدگی و کاهش درد لگنی و دیسمنوره کمک می‌کند.

•  آیا ممکن است چسبندگی رحم دوباره ایجاد شود؟

بازگشت چسبندگی رحم، خصوصاً در موارد متوسط تا شدید، امکان‌پذیر است. با این حال، استفاده از موانع فیزیکی داخل رحمی و هورمون‌درمانی پس از جراحی می‌تواند احتمال تکرار این مشکل را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد.

• چه عوارضی ممکن است در صورت عدم درمان چسبندگی رحم پیش بیاید؟

عدم درمان چسبندگی رحم می‌تواند باعث قطع یا کاهش قاعدگی، ناباروری، سقط مکرر، زایمان زودرس، چسبندگی غیرطبیعی جفت، درد مزمن لگنی و افزایش خطر عفونت رحمی شود. تشخیص و درمان به موقع برای پیشگیری از این عوارض بسیار مهم است.

• آیا چسبندگی رحم می‌تواند بدون علائم باشد؟

بله، چسبندگی رحم ممکن است در برخی موارد بدون علائم واضح باشد و تنها هنگام بررسی‌های پزشکی مانند سونوگرافی یا هیستروسکوپی تشخیص داده شود. به همین دلیل، معاینات منظم و پیگیری پزشکی اهمیت زیادی دارد